اسانس ها به ترکیب مواد شیمیایی یا گیاهی مختلفی میگوییم که به صورت ماده روغنی با غلطتی مشخص داشته و عطر و بوی خاص خودش را دارا می باشد.
انواع اسانس بر اساس کاربرد
اسانس ها از لحاظ کاربرد به دو دسته تقسیم می شود:
۱- اسانس های خوراکی
۲- اسانس های صنعتی
همانطور که از نام آنها پیداست اسانس های خوراکی به اسانسهای گفته می شود که جهت مصارف خوراکی برای مواد غذایی و خوراکی ها استفاده می شود مانند اسانس کشمش، اسانس انگور، اسانس سیب و… اسانسهای صنعتی نیز جهت مصارف صنعتی استفاده می شود مانند عطر و ادکلن، الکل ها و …

مثال هایی برای مصارف اسانس
نوشابه ادکلن مایع دستشویی صابون شامپو دارو محصولات صنعتی خوش بو کننده ها شیرینی فروشی ها بستنی آبمیوه لواشک.
شاخص هایی برای ارزیابی کیفیت اسانس ها
جنس Thymus متعلق به خانواده Lamiaceae و بیش
از ۲۱۵ گونه مختلف از آن در سراسر جهان یافت میشود.
این جنس در ایران ۱۸ گونه معطر چند ساله دارد که از میان
آنها ۴ گونه انحصاری ایران هستند (جمزاد، ۱۳۸۸٫(
گونههای مختلف آویشن در صنایع غذایی، دارویی، بهداشتی اااا۹۳۸ بررسی کمیت و کیفیت اسانس اکسشنهای…
و آرایشی استفاده متنوعی دارند (۱۹۹۱, Haam .(خواص
ضد باکتریایی، ضد قارچی و ضد انگلی اسانس آویشن
موجب شده است که این گیاه از قرن ۱۶ رسماً بهعنوان یک
گیاه دارویی معرفی شود و در تمام فارماکوپههای معتبر از
آن بهعنوان گیاه دارویی مهم یاد شود ( ,.al et Janssen
۱۹۸۷ .(خواص اسانس انواع آویشن مربوط به دو ترکیب
تیمول و کارواکرول است. اسانس گل و برگهای آویشن
دارای اثر ضد اسپاسم، ضد نفخ، ضد روماتیسم، ضد سیاتیک
و ضدعفونیکننده قوی است (۱۹۸۹٫, al et Farag.(
(T. kotschanus Boiss. & Hohen.) کوهی آویشن
گیاهی بوتهای، تقریباً راست، کوتاه، با شاخههای فراوان
بدون شاخههای گسترده قاعدهای، ساقههای گلدار به طول
۹ تا ۱۳ سانتیمتر، برگهای ساقه گلدهنده تماماً مساوی به
طول ۸ تا ۱۷ و به عرض ۵/۴ تا ۷ میلیمتر، گلآذین اغلب
کپهای متراکم، جام گل سفید یا صورتی کمرنگ، به طول
۷ -۶ میلیمتر، موسم گل اردیبهشت تا خردادماه است
(قهرمان، ۱۳۸۶؛ مظفریان، ۱۳۷۹٫(
بررسی منابع نشان میدهد در مورد شناسایی ترکیبهای
اسانس گیاه خودرو در کشورهای مختلف کارهای زیادی
انجام شده ولی روی ترکیبهای اسانس اکسشنهای کشت
شده اطلاعاتی چندانی وجود ندارد.
ترکیـــبهـــای عمـــده اســـانس آویشـــن کـــوهی
(kotschyanus. T (کشت شده در آذربایجانغربی توسـط
Pirigharnaei و همکاران (۲۰۱۲ (شناسـا یی شـد . میـ زان
تیمول ۸/۵۱ ،%آلفا- ترپینن ۳/۱۲ ،%آلفا- ترپینئول ۸/۶ %و
کارواکرول ۷/۶ %گزارش شدهاست.
در پژوهش انجام شده توسط Nazari و همکاران
(۲۰۱۱ (ترکیبهای عمده اسانس آویشن کوهی کشت شده
در همدان شناسایی گردید. میزان لینالول ۸/۲۴ ،%کارواکرول
۵/۲۴ %و ترانس کاریوفیلن۶/۸ %و میزان بازده اسانس
۶/۰ %گزارش شدهاست.

Sefidkon و Askari) 2002 (در رابطه با مقایسه کمـ ی و
کیفــی اســانس پــنج گونــه آویشــن شــامل carosus. T،
و T. pubescens ،T. persicus ،T. kotschanus
serpyphylum. T از مناطق مختلف ایران در دو مرحله قبل و
هنگام گلدهی کامل نشان دادند که میزان اسانس در زمان قبل
و% ۰/۵۵ ،%۰/۲۶ ،%۰/۲۸ ،%۰/۶۶ بــهترتیــب گلــدهی از
و% ۱/۴۵ ،%۰/۴۲ ،%۲/۱ ،%۰/۸۶ گلــدهی زمــان و% ۰/۵۷
۹/۰ %نسبت به وزن خشک بود. در مجموع مقدار اسـانس در
مرحله رویش کمتر از مرحله گلدهی بود و در مرحله گلـده ی
سایر گیاهان بود. در پژوهشهای انجام شده توسط Nickvar میـ زان اسـانس kotschanus. T و pubescens. T بیشـتر از
و همکـ اران (۲۰۰۴ (از kotschyanus. T و daenensis. T
daenensis:var ترکیبهـا ی اسـانس آویشـن دنـا یی شـامل
،%۳/۸ کـاریوفیلن- بتـا%، ۶/۵ سـیمن- پـارا%، ۷۴/۷ تیمـول
کــارواکرول ۶/۳ %و ترکیــبهــای اســانس آویشــن کــوهی
،%۳۳/۹ کارواکرول%، ۳۸/۶ تیمول شامل) T. kotschyanus)
گاما- ترپینن ۲/۸ %و پارا- سیمن ۳/۷ %بود.
ترکیب های شیمیایی اسانسِ
ترکیبهای شیمیایی اسـانس گونـه kotschyanus. T
در ۸ رویشگاه واقع در ۴ استان کشور مورد مطالعه قـرار
گرفت. نتایج نشان داد کـه بـازده اسـانس از ۷۲/۰ %تـا
۶/۲ %متغیر بود. بیشـتر ین اسـانس متعلـق بـه رویشـگاه
صاحب در استان کردستان و کمترین درصـد اسـانس در
رویشگاه کلیبر- آینالو در استان آذربایجانشرقی مشاهده
شد. ۱۲ ترکیب غالب شامل پارا- سیمن (۹۲/۰ -۶۶/۷،(%
تــــرپینن- گامــــا%)، ۱۴/۰۵ -۱/۳۱) ســــینئول- ۸،۱
بورنئــول%)، ۴۱/۳۳ -۰/۴۶) لینــالول%)، ۳/۱۵ -۰/۱۷)
،(%۳۸/۷۲ -۰/۲۳) ترپینئـــول- آلفـــا%)، ۷/۳۳ -۰/۲۹)
کـــــــــارواکرول%)، ۱۸/۷۷ -۰/۱۶) ژرانیـــــــــول
،(%۲۱/۷۱ -۰/۶۷) تیمـــــــــــول%)، ۶۹/۳۵ -۱۰/۸)
ای- کـــاریوفیلن (۸۸/۰ -۶۳/۲ ،(%ژرانیـــل اســـتات
(%۹/۶ -۱/۹۱) اسـتات ترپینیل- آلفا و%) ۷/۹۶ -۰/۳۵)
در اسانس این گونه شناسایی شدند. بهطوری که بالاترین
درصد ترکیبها به کارواکرول، لینـالول و آلفـا – ترپینئـول
.(Mirza et al., 2015) داشت اختصاص
Mehrpour و همکـاران (۲۰۰۴ (ویژگـیهـای کمـی و
کیفـــی اســـانس در سرشـــاخه گلـــدار چنـــد جمعیـــت
kotschyanus. T را در شـرایط گلخانـه و مزرعـه بررسـ ی دوماهنامه تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، جلد ۳۲ ،شماره ۶ ۹۳۹ کردند. بازده اسانس در نمونههای مزرعه بیشتر از نمونه های گلخانه بود ولی درصد ترکیبهـا ی تیمـول و کـارواکرول در نمونههای مزرعه کاهش یافت. ترکیبهای عمـده شناسـا یی
شده شامل تیمـول، کـارواکرول و پـارا -سـ یمن مـی باشـند.
بــالاترین درصــد تیمــول و پــارا-ســیمن در جمعیــت
آذربایجانشرقی و بالاترین درصـد کـارواکرول در جمعیـ ت
نتایج تأثیر ارتفاع بر اسانس و ترکیبهای دارویی سیراچال بدست آمد.
اسانس آویشن کوهی
آویشن کوهی (kotschyanus. T (در منطقه طالقان نشان داد
که اسانس بدست آمده در ارتفاعات ۱۸۰۰ ،۲۰۰۰ ،۲۲۰۰،
،۲/۵ ،۲/۲۷ ،۲/۵۶ بهترتیب متر ۲۸۰۰ و ۲۶۰۰ ،۲۴۰۰
۹۲/۱ ،۳۹/۱ و ۳۳/۱ درصد بود که بیشترین آن متعلق به
ارتفاع ۱۸۰۰ متر (۵۶/۲ (%و کمترین آن به ۲۸۰۰ متری
(۳۳/۱ (%و از نظر ترکیبهای اسانس بیشترین مقدار لینالول
مربوط به ارتفاع ۲۸۰۰ متری و کمترین آن به ۱۸۰۰ متری
.(Habibi et al., 2006) داشت تعلق%) ۱/۹)
شناسایی ترکیبهای شیمیایی در اسانس ۱۰ توده از
eriocalyx. T منجر به شناسایی ۹ کموتیپ برای گونه مورد
مطالعه گردید که ۷ کموتیپ از آنها به عنوان کموتیپهای جدید
برای این گونه معرفی میشوند: ۱ -ژرانیول/ژرانیلاستات،
۲ -ژرانیول، ۳ -لینالول/ژرانیول/ژرانیل استات، ۴ -لینالول،
۵ -آلفا- ترپینئول/۱،۸ -سینئول، ۶ -ژرانیلاستات،
۷ -ژرانیول/تیمول/بورنئول/۱،۸ -سینئول، ۸ -تیمول/لیمونن و
.(Kalvandi et al., 2014) بورنئول/پاراسیمن/تیمول- ۹
مطالعه کموتیپهای اسانس گونه pubescens. T از
پنج منطقه استان آذربایجانشرقی در مرحله گلدهی انجام
شد. نتایج نشان داد در کموتیپ اول ترکیبهای
پارا- سیمن (۳/۴ ،(%ان نونال (۸/۹ ،(%متیل اتر تیمول
و%) ۱۳/۵) استات تیمول و%) ۳۰/۹) تیمول%)، ۱۰/۶)
در ترکیب کموتیپ دوم پارا- سیمن (۱/۴ ،(%گاما- ترپینن
(۲/۶ (%و کارواکرول (۱/۸۲ (%و در ترکیب کموتیپ سوم
،(%۲/۲ -۶/۵) ترپینن- گاما%)، ۱/۶ -۷/۲) سیمن- پارا
(%۲۷/۶ -%۶۵/۰۶) تیمول و%) ۳/۷ -۲۵/۴) کارواکرول
.(Imani et al., 2015) هستند.
اصلی ترکیب مواد و روشها
وضعیت اقلیمی ایستگاه تحقیقات گیاهان دارویی استان یزد
ایستگاه تحقیقات گیاهان دارویی استان یزد به مساحت ۴۰
هکتار با مختصات عرض جغرافیایی “۵۴′ ۱۵ ۲۷ شرقی و °
۵۵ شمالی به ارتفاع ۱۲۰۹ متر از ° طول جغرافیایی “۴۹′ ۳۱
سطح دریا در منطقه گردفرامرز شهر شاهدیه یزد واقع شدهاست.
متوسط بارندگی منطقه حدود ۷۰ میلیمتر و میانگین درجه
حرارت ۸/۱۸ درجه سانتیگراد که حداکثر آن در تیرماه
میباشد. حداکثر مطلق درجه حرارت منطقه ۵/۴۵ درجه
سانتیگراد و حداقل آن ۱۵ -درجه سانتیگراد میباشد.
براساس طبقه بندی دومارتین اقلیم فراخشک گرم است.
وضعیت خاک ایستگاه از نظر بافت خاک دارای بافت متوسط
شنی- لومی است، از این لحاظ محدودیت خاصی برای نفوذ
آب به خاک ایجاد نکرده و آبشویی به راحتی امکانپذیر است.
با توجه به اینکه شوری خاک نسبتاً مناسب بوده تجمع نمک در
آن کم میباشد و این میزان با توجه به کیفیت مناسب آب
آبیاری محدودیت زیادی برای رشد و نمو طبیعی گیاهان
بوجود نمیآورد. خاک مزرعه قلیایی میباشد که این میزان نیز
برای بیشتر گیاهان بهخوبی قابل تحمل است. خاک از لحاظ
حاصلخیزی با توجه به مصرف کودهای آلی و شیمیایی
وضعیت مناسبی داشته، بجز در مورد عنصر پتاسیم که در حد
متوسط بود، از لحاظ میزان ازت و فسفر میتواند در حداقل
باشد (زارعزاده، ۱۳۸۴٫
عملیات کاشت و جمع آوری نمونه
کاشت بذرهای ۱۹ اکسشن آویشن کوهی جمعآوری
شده از رویشگاههای مختلف استانهای آذربایجانغربی،
لرستان، کردستان، زنجان، قزوین، تهران و کرمان در نیمه
دوم دیماه ۱۳۸۶ در داخل جیفیپات در گلخانه مرکز
تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد انجام شد و بعد
از حدود ۵/۲ ماه هنگامی که نشاءها ۱۲ -۱۰ برگی بودند
به گلدانهای پلاستیکی و بعد از یک ماه به زمین اصلی در
ایستگاه تحقیقات گیاهان دارویی منتقل شدند. پس از کاشت
در سال دوم از سرشاخههای ۳ تا ۵ بوته گیاه هنگام ۵۰% تجزیه با دستگاه کروماتوگراف گازی متصل به طیف سنج
(GC/MS) جرمی دستگاه کرومـاتوگراف گـاز ی الگـو ی ۳۴۰۰ Varian متصل به طیفسنج جرمی II Saturn ،با سیستم تلهیـ ونی و با انرژی یونیزاسـ یون ۷۰ الکتـرون ولـت دارای سـتون
۵-DB) به طول ۳۰ متر، قطر داخلـ ی ۲۵/۰ میلـ ی متـر و
ضخامت لایه فاز ساکن برابر ۲۵/۰ میکرون) بـود . فشـار
گاز سر ستون ۳۵ پوند بر اینچمربع، درجه حرارت ۴۰ تا
۲۵۰ درجـه سـانتیگـراد بـا سـرعت افـزایش ۳ درجـه
سانتیگـراد در دقیقـه و درجـه حـرارت محفظـه تزریـ ق
۲۶۰ درجه سانتیگراد و دمای ترانسـفرلا ین ۲۷۰ درجـه
سانتیگراد تنظیم شد.
شناسایی طیفها به کمک شاخصهای بازداری آنها و
با تزریق هیـ دروکربن هـا ی نرمـال (C25-C7 (در شـرا یط
یکسان با تزریق اسانسهـا و توسـط برنامـه رایانـه ای و
بهزبان بیسیک محاسبه شد. همچنین مقایسه آنها با منـابع
و) ۱۹۹۰) Davis ،(۱۹۸۹) Adams ازجملـــه مختلـــف
Shibamoto) 1987 (بـا اسـتفاده از طیـفهـای جرمـی
ترکیب های اسـتاندارد و اطلاعـات موجـود در کتابخانـه
دستگاه MS/GC انجام شد.
نتایج
بررسی بعمل آمده نشان داد که از ۱۹ اکسشـن کشـت
شده از نظر بازده اسانس بیشترین درصد اسانس در زمان
گلدهی گیاه مربوط بـه اکسشـن هـا ی TK7) 42/3 (%بـا
منشأ استان آذربایجانغربـی، TK12) 22/3 (%بـا منشـأ
استان کردستان، TK17) 66/2 (%با منشأ استان کردستان
و کمترین مقدار آن مربوط به اکسشن TK6) 79/0 (%بـا
منشأ استان زنجان بود. از نظر میزان تولید اسانس در هر
هکتـار بـهترتیـب بیشـترین میـزان اسـانس مربـوط بـه
اکسشــنهــای TK5) ha/3kg/38 (بــا منشــأ اســتان
TK12 و) ۳۶/۳۷kg/ha) TK7 ،آذربایجــــانغربــــی
(ha/10kg/36 (و کمتـرین مقـدار آن بـه اکسشـن TK1
(ha/3kg/1 (با منشأ استان قزوین تعلق داشت.
حداکثر میزان ترکیبهای عمده اسانس پارا- سیمن،
۱،۸ -سینئول، گاما- ترپینن، بورنئول، تیمول، کارواکرول،
لینالول و ترانس کاریوفیلن بهترتیب مربوط به
TK18 ،(%۲۵/۲) TK18 ،(%۲۸/۵) TK15 اکسشنهای
،(%۶۳/۸) TK7 ،(%۶۰) TK20 ،(%۷/۷) TK7 ،(%۱۱/۹)
تعداد بیشترین و%) ۲/۵) TK20 و%) ۴۵/۶) TK14
ترکیب مربوط به اکسشن TK17 با ۲۸ ترکیب بود. البته
میزان پارا- سیمن از ۱/۰ %تا ۵/۲۸ %متغیر بود. بهطوری
که بیشترین درصد پارا- سیمن در اکسشن TK13 با منشأ
استان زنجان و کمترین درصد پارا- سیمن در اکسشن
TK8 با منشأ استان کردستان بدست آمد. اکسشن TK10
فاقد پارا- سیمن بود.
میـ زان ۱،۸ -سـینئول از ۹/۰ %تـا ۲/۲۵ %متغیـر بـود.
بهطـوری کـه بیشـتر ین درصـد ۱،۸ -سـینئول در اکسشـن
TK16 با منشأ استان کرمان و کمترین درصد ۱،۸ -سینئول
در اکسشن TK8 با منشأ استان کردسـتان اسـتخراج شـد .
اکسشنهای TK9 و TK13 فاقد ۱،۸ -سینئول بودند.
میزان گاما- تـرپ ینن از ۹/۰ %تـا ۹/۱۱ %متغیـ ر بـود.
بهنحوی که بیشترین درصد گاما- ترپینن در اکسشنهـا ی
TK5 و TK16 بهترتیب با منشأ استان آذربایجانغربی و
زنجان و کمترین درصد گاما- ترپینن در اکسشن TK17 با
منشأ استان کردستان استخراج گردید. اکسشنهـا یTK8،
TK10 و TK12 فاقد گاما- ترپینن بودند.
به طوری که بیشترین درصد بورنئول در اکسشـن TK7 میــزان بورنئــول از ۲/۰ %تــا ۷/۷ %متغیــر بــود.
بـا منشـأ اسـتان آذربایجـانغربـی و کمتـرین درصـد
بورنئول در اکسشن TK10 با منشـأ اسـتان کردسـتان
مشاهده گردید.
مقایسه بازده اسـانس بـین اکسشـن TK7 کـه دارای
بیشترین درصـد اسـانس ( ۴۲/۳ (%و اکسشـن TK6 کـه
دارای کمترین میزان درصد اسانس است، حکایت از ایـن
دارد کـه اکسشـن برتـر ۳/۴ برابـر اکسشـن TK6 دارای
اسانس میباشد. از نظر میزان تولیـد اسـانس در هکتـار ،
اکسشن برتر TK5 با ۳/۳۸ کیلوگرم در هکتـار بیشـترین
میزان تولید اسانس را داشت و نسبت به اکسشن TK1 بـا
۱۳/۱ کیلوگرم در هکتار (با کمترین میزان تولید اسانس)
۹/۳۳ برابر تولید اسانس آن میباشد.
تمام اکسشنهـا دارای ترکیـب تیمـول بودنـد. میـزان
تیمول از ۶۰ %تا ۷/۰ %متغیـر بـود. بیشـترین تیمـول در
اکسشن TK18 و کمترین درصد در اکسشن TK15 بدست
آمد. همه اکسشنها بجز اکسشن TK10 دارای کارواکرول
بودند، این اکسشن دارای ۶/۳۸ %استات ژرانیل بـود. در
اغلب اکسشنها بیشترین درصد مواد تشکیلدهنده اسانس
را تیمول و کارواکرول تشـکیل مـی دهنـد ، بـه طـوری کـه
میــانگین درصــد تیمــول و کــارواکرول در ۱۹ اکسشــن
بــهترتیــب ۹/۲۱ %و ۵/۲۰ %بــود. بــهطــور کلــی بــین
اکسشنهای گونه kotschyanus. T از نظر بـازده، میـزان
تولید و مواد تشکیلدهنده اسانس تغییرات و تنوع زیادی
وجود دارد کـه بـه علـت تنـوع ژنتیکـی اکسشـن هـا در
اقلیمهای متفاوت رویشگاهی آنها میباشد کـه بـا نتـایج
تحقیقــات Marotti و همکــاران (۱۹۹۳ (مطابقــت دارد.
مقایسه ترکیبهای موجود در اکسشنهای مختلف بیانگر
تغییرات زیادی در ترکیب شیمیایی اسـانس ایـن گیا هـان
میباشد که این تغییرات میتواند خواص و کاربرد آنها را
تحت تأثیر قـرار دهـد. براسـاس تحقیقـات انجـام شـده
ترکیبهای تیمول و کـارواکرول دارای اثـر ضـدمیکروبی
در). Farag et al., 1989) هســتند ملاحظــهای قابــل، TK17 ،TK14 ،TK13 ،TK11 ،TK19 اکسشــنهــای
TK7 و TK6 ،TK5 ،TK4 ،TK3 ،TK2 ،TK1 ،TK18
مجموع ترکیبهای فنلی تیمـول و کـارواکرول بیشـتر از
سایر اکسشنها بود، به همین دلیل اثر ضـدمیکروبی آنهـا
بیشتر از بقیه اکسشنها میباشد. در نهایـت مـی تـوان بـا
توجه به اهمیت بازده اسانس، درصد تیمول یا کارواکرول
و یا درصد دیگر ترکیبهای عمده، اکسشن مورد نظـر را
ترکیـب هـای عمـده اسـانس اکسشـن هـای TK8 ،TK9 ،انتخـاب کـرد . ترکیـب ژرانیـول و ژرانیـل اسـتات جـزء
TK10 ،TK12 هستند کـه ایـن دو ترکیـب باعـث بـوی
مطبوعی در اسانس آویشـن مـی شـوند کـه مـی تـوان در
خوشبوکننده از آنها استفاده کرد. مقایسه ترکیبهای عمده
شناسایی شده توسط Pirigharnaei و همکـاران ( ۲۰۱۲ (
از نظر میزان تیمول و کارواکرول با ترکیبهای شناسـایی
شده در اکسشن TK2 با منشأ استان قزوین مشابهت دارد.
البتــه میــزان بــازده اســانس اســتخراج شــده از نمونــه
رویشگاهی آویشن کـوهی توسـط Sefidkon و Askari
(۲۰۰۲ (از تمـام اکسشـنهـای کشـت شـده کمتـر بـود.
ترکیبهای شناسایی شـده توسـط Nickvar و همکـاران
(۲۰۰۴ (بــا ترکیــبهــای اکسشــن TK5 از اســتان
آذربایجانغربی مطابقت دارد. ترکیبهای شناسایی شـده
توسط Nazari) 2011 (با ترکیبهای اکسشـن TK12 از
استان لرستان مطابقت دارد.
مقایسه ترکیبهای عمده شناسایی شده اسانس گونـه
kotschyanus. T در ۸ رویشگاه واقع در ۴ استان کشور
توسط Mirza و همکاران (۲۰۱۵ (از نظر نوع ترکیـب هـا
بجز آلفا- ترپینیل استات و آلفا- ترپینئول با ترکیـب هـای
شناسایی شده در این تحقیق مشابه هسـت ند ولـی از نظـر
میزان ترکیبها با هم تفاوت دارند. مقایسه کموتیپهـای
شناسـایی شـده در اسـانس ۱۰ تـوده از eriocalyx. T
توسط Kalvandi و همکـاران ( ۲۰۱۴ (و کموتیـپ هـای
اســانس گونــه pubescens. T از پــنج منطقــه اســتان
آذربایجانشرقی توسـط Imani و همکـاران ( ۲۰۱۵ (بـا
کموتیپهای شناسایی شده در این تحقیق مطابقت ندارنـد
که دلیل آن تفاوت بین گونهای میباشد.
پایان ریپورتاژ: شرکت نیکوشیمی
شما همه مدل اسانس میفروشید؟ برای خرید اسانس باید با چه شماره ای تماس بگیرم